تبلیغ سلفی گری در بی بی سی با کارشناسی مهاجرانی
يكشنبه, ۲۷ اسفند ۱۳۹۱، ۰۱:۵۹ ب.ظ
سرویس فرهنگی‌اجتماعی جامعه نو: بی بی سی در یکی از آخرین برنامه های خود با استفاده از عطا مهاجرانی، عنصر مرتبط با آل سعود به تبلیغ جریان سلفی در منطقه پرداخت.
شرح این برنامه در زیر آمده است:
[موسوی]: سلفی‌ها مسلمانان سنی مذهبی هستند که معتقدند قرآن و احادیث پیامبر اسلام باید مطابق با فهم سلف صالح یعنی اصحاب پیامبر فرا گرفته شود و یک مسلمان باید براساس همین فهم عمل کند. اما در میان جوانان اسلام‌گرای سلفی که اغلب به تندروی شهرت دارند، گروهی هستند که اختلافات مذهبی و ایدئولوژیک را کنار گذاشتند و در تلاش برای ترویج ارزش‌های رواداری و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز دست همکاری به سمت مخالفان خود دراز کردند. چقدر حرکت این گروه از سلفی‌ها می‌‌تواند یک حرکت قابل توجه و جدی تلقی شود؟
شرح این برنامه در زیر آمده است:
[موسوی]: سلفی‌ها مسلمانان سنی مذهبی هستند که معتقدند قرآن و احادیث پیامبر اسلام باید مطابق با فهم سلف صالح یعنی اصحاب پیامبر فرا گرفته شود و یک مسلمان باید براساس همین فهم عمل کند. اما در میان جوانان اسلام‌گرای سلفی که اغلب به تندروی شهرت دارند، گروهی هستند که اختلافات مذهبی و ایدئولوژیک را کنار گذاشتند و در تلاش برای ترویج ارزش‌های رواداری و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز دست همکاری به سمت مخالفان خود دراز کردند. چقدر حرکت این گروه از سلفی‌ها می‌‌تواند یک حرکت قابل توجه و جدی تلقی شود؟
[عطاءالله مهاجرانی]: هم جدی است هم قابل توجه. به این معنی که فهمی هویدی مقاله بسیار خوب و مهمی در پنجم همین ماه فرنگی نوشته بود، در مورد این که آیا اسلام همچنان می‌‌تواند یک راه‌حل باشد یا یک مشکل است؟ توضیح داده بود که وقتی بهار عربی در تونس شروع شد با شعارهای اسلامی اخوان‌المسلمین به صحنه آمدند؛ اما بعد از این که رئیس‌جمهور انتخاب و دولت تشکیل شد با واقعیت‌های اجتماعی روبه‌رو شدند و در واقع این شعارهای آسمانی بر زمین آمد. آیا آنچه بر زمین آمد متناسب با همان وعده‌هاست؟ الان هم ما گمان می‌‌کنیم که اسلام همچنان یک راه‌حل است یا می‌‌تواند تبدیل به یک مشکل شود. اما این بحث اساسی است به معنای تقابل تئوری با واقعیات. جوانانی که این حرکت جدید را شروع کردند یک حرف مشخص دارند و گفتند آقای مرسی شما گفتید شریعت را تطبیق می‌‌دهید با شرایط جامعه، به همین خاطر ما سلفی‌ها آمدیم به شما رای دادیم، گفتید آزادی برای جامعه خواهید آورد، لیبرال‌ها آمدند به شما رای دادند، گفتید طرفدار عدالت اجتماعی هستید، چپ‌ها هم به شما رای دادند الان شریعت کجاست؟ آزادی کجاست؟ عدالت اجتماعی کجاست؟ معنی‌اش این است که آن وعده‌ها محقق نشده از این جهت، من می‌‌توانم بگویم که یک توقعی و انتظاری و یک پتانسیلی در جامعه مصر است. اگر این توقع به درستی پاسخ گفته نشود همین حرکت یک جوانی می‌‌تواند وارد صحنه شود، با استفاده از این خلائی که وجود دارد در جامعه یک حرکتی ایجاد کند، تبدیل شود به یک حرکت جدی. به نظر من پشت این حرکت سلفی حزب النور هستند…
[موسوی]: آیا سلفی‌هایی که این طور فکر می‌‌کنند واقعاً آن سلفی‌ها هستند؟ آیا سلفی‌ها به گونه‌ای هستند که فکر کنیم اندیشه آنها با تغییر میانه‌ای دارد؟
[مهاجرانی]: ما همواره چه در مصر و چه در سایر جوامع ایرانی - پاکستانی با یک پدیده ثابت معین به عنوان سلفی‌گری یا اصولگرایی روبه‌رو نیستیم، یک طیف وسیعی است. یکی از دوستان من محمدخان که وزیر اقتصاد بود در کابینه‌های قبلی می‌‌گفت: ما با بعضی روبه‌رو هستیم که معتقدند اگر انسان پیتزا بخورد باید برود غسل کند یعنی تا این اندازه با آنچه که جدید است مخالف هستند. در همین مصر برخی از سلفی‌ها مطلقاً عکس نمی‌گیرند یعنی عکس گرفتن را هم حرام می‌‌دانند، این شکل بسیار بسیار شدید است تا می‌‌رسیم به کسانی که وقتی با واقعیات جامعه روبه‌رو می‌‌شوند، کاملاً آشنا می‌‌شوند با جهان امروز٫ یعنی به دلیل مواجهه با دانش و تجربیات روز و نسل جدید کاملاً خودشان را تطبیق دادند و آن سخت‌گیری‌ها به مرور کنار رفته. ضمن این که در این حرکتی که صحبت می‌‌کنیم حرکت سلفی کاستای در مصر، این‌ها مطلقاً روی دو نکته تاکید جدی ندارند، یکی ایدئولوژی است و یکی هم سیاست به معنای هدف یعنی صرفاً به عنوان یک حرکت توسعه‌خواه، اجتماعی، غیردولتی و غیرانتفاعی خودشان را مطرح می‌‌کنند.
[موسوی]: چقدر این می‌‌تواند فراگیر شود و بر طیف گسترده‌ای از اسلام‌گراها اثر بگذارد؟
[مهاجرانی]: به نظرم فراگیری‌اش را بایستی دید که حزب النور که پشت صحنه این حرکت است یا احزاب دیگری که هستند ضمن این که شما توجه دارید که حزب النور و انتخابات مصر ۲۵ درصد آرا را جذب کرد. اگر این مجموعه این حرکت را سازماندهی کند و این حرکت بتواند پایگاه خودش را توسعه دهد حتماً با یک واقعیت جدیدی ما در عرصه مصر روبه‌رو خواهیم شد
99