نامه سرگشاده آقای قرائتی
سه شنبه, ۲۵ تیر ۱۳۹۲، ۱۰:۵۵ ق.ظ
حجتالاسلام قرائتی در نامه سرگشاده به ائمه جمعه سراسر کشور:
بهپاخیزیم
و نهضتی برای چشیدن و چشاندن مزه قرآن ایجاد کنیم/اگر عزم نداشته باشیم
مثل پدر خود حضرت آدم قابل توبیخیم که قرآن میفرماید: وَلَمنَجِد لَهُ
عَزماً
متن نامه درادامه مطلب ( بسیار نامه ی تکان دهنده ای است حتما مطالعه بفرمایید)
متن نامه درادامه مطلب ( بسیار نامه ی تکان دهنده ای است حتما مطالعه بفرمایید)
متن این نامه بهشرح ذیل است:
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
حضرات محترم ائمه جمعه سراسر کشور
سلام علیکم
طبق معمول هرسال همین که به ماه رمضان
نزدیک میشویم دقایقی از وقت شما را راجع به مهمترین مسئله میگیرم و توجه
شما عزیزان را به نکات مهمی جلب مینمایم.
1 ــ آیا میدانید که در همه مساجد در
شب قدر دعای شریف جوشن کبیر و عزاداری و مراسم قرآن سر گرفتن بحمدالله
برگزار میشود اما چرا در شب قدر که شب نزول قرآن است تفسیر رنگی ندارد؟
2 ــ آیا میدانید سرگرم شدن به چاپ و صوت و تجوید و ظاهر قرآن بیش از توجه به محتوای قرآن است؟
3 ــ آیا میدانید به ما دستور دادهاند
که هرگاه فتنههای زیاد مانند پارههایی از شب تار به شما روی آورد به
قرآن پناه ببرید؟ (فاذا التسبت علیکم الفتن کقطع اللیل المظلم فعلیکم
بالقرآن فانه شافع مشفع) (کافی ج2، ص599)
4 ــ آیا میدانید بعضی بهاسم این که دین از سیاست جداست به صدها آیه سیاسی بیتوجهی میکنند؟
5 ــ آیا میدانید آن مقدار که در متون
آموزش و پرورش و دانشگاه کلمات عربی را تزریق میکنند کارساز نیست و فارغ
التحصیلان ما نمیتوانند اکثراً یک صفحه قرآن را بیغلط بخوانند؟
6 ــ آیا میدانید بعضی بهخیال این که
قرآن از فهم بشر بالاتر است و فهم آن مخصوص اهلبیت است از تدبر در آن
میترسند، با این که خداوند دستور به تدبر داده است و در حدیث میخوانیم:
من زعم ان کتاب الله مبهم فقد هلک و أهلک (محاسن، ج1، ص421) راستی اگر قرآن
را نمیتوان فهمید پس چگونه به ما دستور دادهاند روایات را بر قرآن عرضه
کنیم و اگر ضد آن بود آن روایات را به دیوار بزنیم؟
7 ــ آیا میدانید مهجوریت قرآن غافلانه
نیست زیرا در قرآن میخوانیم در روز قیامت پیامبر(ص) میفرماید: پروردگارا
قوم من قرآن را مهجور گرفتند، و نمیفرماید قرآن نزد قوم من مهجور بود و
مهجور گرفتن با توجه و عمد است؟ و قال الرسول یا رب ان قومی اتخذوا هذا
القرآن مهجورا (فرقان، آیه30)
8 ــ آیا میدانید آیه و قال الرسول یا رب ان قومی اتخذوا هذا القرآن مهجورا چه معنایی دارد:
الف ــ در پرخطرترین دادگاه یعنی روز قیامت
ب ــ نزد عالیترین قاضی یعنی خداوند
ج ــ از محبوبترین و بالاترین مقام هستی یعنی پیامبر(ص)
د ــ شکایت توسط کسی است که مظهر رحمة للعالمین است
هـ ــ شکایت پدر از فرزند است انا و علی ابوا هذه الامة
و ــ شکایت حتمی است چون با فعل ماضی آمده است (وقال الرسول)
ز ــ شکایت با استمداد از کلمه "یا رب" است
ج ــ حکایت از کسی است که امید شفاعت از او داریم. ویل لمن شفعاوه خصماوه؟
9 ــ آیا میدانید بعضیها نمیتوانند قرآن بخوانند؟
بعضی با غلط میخوانند.
بعضی که میتوانند درست بخوانند نمیخوانند
و بعضی که میخوانند تدبر نمیکنند
و بعضی به آن عمل نمیکنند
و بعضی قرآن را محور کار خود نمیدانند و در درسها و سخنرانیها و نوشته به قرآن اولویت نمیدهند
و بعضی قرآن را تنها برای مهریه عروس، بالای سر مسافر، سوگند یاد کردن، کتاب استخاره و امثال آن میخواهند
10 ــ آیا میدانید مثال ما مثال بیماری است که بهجای مصرف دارو مشغول چیدن و تنظیم انواع قرصهاست؟
11 ــ آیا میدانید مثال ما مثال مهمانی است که بهجای گوش دادن به سخنان صاحبخانه به نقش و نگار در و پنجره توجه میکند؟
12 ــ آیا میدانید گروهی بهجای تدبر
در قرآن و پیام الهام گرفتن از آن و عمل به آن بهسراغ حواشی آن میروند و
بیشتر عمر خود را صرف مباحث علوم قرآن مانند محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ،
تأویل، شأن نزول، تاریخ کتابت، تاریخ ترجمه، تاریخ تفسیر، طبقات مفسرین،
تفاوت کتب تفسیری و امثال این بحثها میکنند؟ (البته بعضی از این بحثها
نظر به اعجاز و بحث سلامت از تحریف ضروری است اما صرف بیشتر عمر به این
علوم مانند کسی است که بهجای شنا در استخر، دور استخر میچرخد؟)
13 ــ آیا میدانید بهجای بیان روح قرن
آنقدر به نقل اقوال میپردازند که خود قرآن در آن اقوال گم میشود و بعضی
آنقدر احتمالات متعددی را مطرح میکنند که حتی محکمات قرآن، متشابه
میشود؟
14 ــ بعضی وارد گود عرفان، بعضی وارد
تحقیق مفصل روی لغات، بعضی در مقام نقل شأن نزولهای متعدد و بعضی قرآن را
بدون توجه به روایات معتبر رسیده از اهلبیت(ع) تفسیرمیکنند؟ در حالی که
خود قرآن به ما میفرماید: و ما اتاکم الرسول فخذوه و ما نهاکم عنه فانتهوا
(حشر، 7) یعنی سخنان پیامبر(ص) را که خود مستقیماً فرموده و یا به اهلبیت
ارجاع داده باید بگیریم و در روایات متواتر میخوانیم بین قرآن و اهلبیت
هرگز جدایی نیست و اگر به هر دو تکیه کنید هرگز گمراه نمیشوید؟
15 ــ آیا میدانید در بسیاری از
سخنرانیها سهم تاریخ، تحلیل سیاسی، شعر و خواب و خطابه و روضه و امثال آن
داده میشود ولی سهم قرآن داده نمیشود با اینکه خداوند به پیامبر(ص)
میفرماید: سخنرانی تو باید درباره بیان قرآن باشد. لتبین للناس ما نزل
الیهم؟
16 ــ آیا میدانید هزاران پایاننامه
در علوم قرآن نوشته میشود ولی این پایاننامهها در دانشگاهها بایگانی و
جامعه از آن خیر نمیبیند؟
17 ــ آیا میدانید در دانشگاههای قرآن و حدیث سرفصلهای علوم قرآن کاربردی نیست و نیازسنجی نشده است؟
18 ــ آیا میدانید تلاوت زیبا در مواردی به هنرنمایی تبدیل شده است؟
19 ــ آیا میدانید در آموزش صرف و نحو از آیات قرآن و روایات کمتر استفاده میشود؟
20 ــ آیا میدانید فیلمهای کوتاهی با مضامین قرآنی نایاب است؟
21 ــ آیا میدانید تفسیر ساده برای نوجوانان نایاب است؟
22 ــ آیا میدانید بیان صحیح از قصههای قرآن برای نوجوانان نایاب است؟
23 ــ آیا میدانید موقوفات برای قرآن کمیاب است؟
24 ــ آیا میدانید نذر تلاوت قرآن نایاب است؟
25 ــ آیا میدانید توجه به قرآن در نام شبی با قرآن مطرح میشود؟ آیا درست است که بگوییم شبی با اکسیژن و یا شبی با سلامتی؟
26 ــ آیا میدانید در بسیاری از حوزهها و نزد بسیاری از مدرسین تدبر در قرآن درس جنبی است نه اصلی؟
27 ــ آیا میدانید توجه به کتاب مخلوق بیش از کتاب خالق است؟
28 ــ آیا میدانید که به آیه خذ الکتاب بقوة عمل نکردهایم؟ (مریم، 12)
29 ــ آیا میدانید اگر کتاب آسمانی را
بهپا نداریم خداوند لقب پوچی به ما داده است؟ قل یا اهل الکتاب لستم علی
شیء حتی تقیموا التوراة و الانجیل و ما انزل الیکم من ربکم (مائده، آیه 68)
30 ــ آیا میدانید کلمه اقامه در قرآن در چهار جا به کار رفته است؟
اقیموا الذین (شوری، آیه 13)
اقیموا الوزن (رحمن، آیه 9)
اقیموا الصلاة (بقره، آیه 43)
ولو انهم اقاموا التوراة و الانجیل و ما انزل الیهم من ربهم (مائده، آیه 66)
31 ــ آیا میدانید ما کتاب آسمانی را
بهپا داریم وضع اقتصادی ما بسیار خوب میشود؟ ولو انهم اقاموا التوراة و
الانجیل و ما انزل الیهم من ربهم لاکلوا من فوقهم و من تحت ارجلهم (مائده،
آیه 66)
32 ــ آیا میدانید باید تلاوت هر آیهای ایمان ما را زیاد کند؟ و اذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایمانا (انفال، آیه 2)
33 ــ آیا میدانید تلاوت قرآن باید دل ما را بلرزاند؟ انما المؤمنون الذین اذا ذکر الله وجلت قلوبهم (انفال، آیه 2)
34 ــ آیا میدانید گروهی از جن همین که
برای اولین بار صدای قرآن را شنیدند ایمان آوردند (یهدی الی الرشد فامنا
به) (جن، آیه 2) و دیگران را به پیروی از آن دعوت کردند (یا قومنا اجیبوا
داعی الله) (احقاف، آیه 31) ولی ما اینهمه قرآن شنیدیم، نه دلی تکان و نه
ایمانی زیاد و نه اشکی جاری و نه رشدی اضافه و نه تبلیغی صورت گرفت؟
35 ــ آیا میدانید قرآن ذکر است انا
نحن نزلنا الذکر (حجر، آیه 9) و اعراض از آن زندگی نکبتی را به بار آورد (و
من اعرض عن ذکری فان له معیشة ضنکا) (طه، آیه 124)
36 ــ آیا میدانید در قیامت بعضی
شفاعتها برای بعضی مفید نیست؟ فماتنفعهم شفاعة الشافعین (مدّثّر، آیه 48)
ولی شفاعت قرآن حتماً کارساز است، شافع مشفع
37 ــ آیا میدانید قرآن کشتی بیسوراخ
است؟ انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون (حجر، آیه 9) ولی در نقل تاریخ،
احتمال دروغ است و در روایات نیز روایات جعلی زیاد است؟
38 ــ آیا میدانید قرآن مثل دریا است
که هرکسی از آن بهرهبرداری دارد. بعضی با نگاه بعضی با شنا، بعضی با
قایقرانی، و بعضی با غواصی، قرآن نیز اینگونه است: کتاب الله عز و جل علی
اربعة اشیای علی العبارة و الاشارة و اللطائف و الحقائق فالعبارة للعوام و
الاشارة للخواص و اللطائف للاولیاء و الحقائق للانبیاء (عوالی الثانی، ج4،
ص105)
39 ــ آیا میدانید عجایب قرآن قابل شمارش نیست؟ امیرالمؤمنین فرمود: لاتحصی عجائبه (کافی، ج2، ص599)
40 ــ آیا میدانید قرآن کهنه شدنی نیست؟ لاتفنی عجائبه (بحارالانوار، ج2، ص284)
41 ــ آیا میدانید بزرگانی مانند
ملاصدرا و فیض کاشانی و امام خمینی و بسیاری دیگر اقرار کردهاند که چرا
بیشتر عمر خود را صرف قرآن نکردهاند؟
42 ــ آیا میدانید علمای ربانی، علمای
قرآنی هستند، کُونُوا عِباداً لی مِن دُونِ اللّهِ وَلکِن کُونُوا
رَبّانِیّینَ بِما کُنتُم تُعَلِّمُونَ الکِتابَ وَ بِما کُنتُم تَدرُسُونَ
(آلعمران، آیه79)
43 ــ آیا میدانید قرآن نور است و کسی که خودش نور ندارد نمیتواند مردم را از ظلمات به نور دعوت کند؟
44 ــ آیا میدانید که عظمت ماه مبارک
رمضان به روزه نیست بلکه به نزول قرآن است: شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن
(بقره، آیه185) و نفرمود: شهر رمضان الذی کتب فیه الصیام
45 ــ آیا میدانید در نمایشگاه کتاب توجه مردم به کتب تفسیری زیاد شده است؟
46 ــ آیا میدانید عزیزانی که مسیر سخنرانیهای خود را بهسمت قرآن سوق دادهاند مخاطبین کمّی و کیفی بیشتری دارند؟
47 ــ آیا میدانید پیامبر(ص) فرمود
هرگز نباید بین قرآن و اهلبیت جدایی باشد بنابراین سزاوار است کنار هر
جلسه عزاداری یک جلسه قرآن هم باشد؟
48 ــ آیا میدانید که امام رضا فرمود:
نماز بر مردم واجب شد تا قرآن از مهجوریت بیرون آید؟ عن الرضا(ع) انه قال
امر الناس بالقراءة فی الصلاة لئلا یکون القرآن مهجور مضیعا (من لایحضره
الفقیه، ج1، ص310)
سروران گرامی باید بهپا خیزیم و اگر
غفلت یا تقصیری و قصوری بوده از خداوند عذرخواهی کنیم و از امروز قرآن را
جدی بگیریم خذ الکتاب بقوة (مریم، 12)
نکاتی به نظر میرسد که بیان میکنم عزم
و تصمیم با شما. ولی بدانیم اگر عزم نداشته باشیم مثل پدر خود حضرت آدم
قابل توبیخیم که قرآن میفرماید: وَلَمنَجِد لَهُ عَزماً (طه، آیه115)
حجت الاسلام والمسلمین قرائتی در ادامه
نامه خود تصریح کرده است: همه بهپا خیزیم و برای خدا و شادی دل پیامبر صلی
الله علیه و آله و چشیدن مزه قرآن و چشاندن آن مزه به دیگران یک نهضتی
ایجاد کنیم مثلاً:
1 ــ کسانی که توان تدریس تفسیر دارند
را وارد حوزه تدریس خود نمایند. یعنی برنامهریزی حوزه جوری باشد که هر
طلبه حداقل در هرسال با یک جزء تفسیر آشنا شود.
2 ــ اهل منبر نیمی از سخنرانی خود را به بیان آیات قرآن اختصاص دهند.
3 ــ در همه روزنامهها و مجلات ستونی برای فهم گوشهای از آیات قرآن اختصاص یابد.
4 ــ صدا و سیما از قصهها و آیات کوتاه با هنر و نمایش و یا از مثالهای قرآنی با امکانات هنری خود بهره گیرد.
5 ــ آموزش و پرورش و دانشگاه تفسیر آیاتی را که هرروز با آن سر و کار داریم در متون کتاب درسی تزریق کنند.
6 ــ موضوعاتی که برای همه مردم مورد نیاز است از قرآن استخراج شود.
7 ــ اگر از تاریخ میگوییم حوادث تاریخی قرآن را در اولویت قرار دهیم.
8 ــ اگر از اخلاق میگوییم آیات اخلاقی قرآن را مطرح کنیم.
9 ــ اگر مثالی میزنیم یا تشبیه به کار میبریم قرآن را فراموش نکنیم.
10 ــ اگر فضایل امیرالمؤمنین(ع) را میگوییم آیاتی که در شأن آن بزرگوار است در اولویت قرار دهیم.
11 ــ اگر از حضرت مهدی(ع) و حکومیت ایشان سخن میگوییم از منابعی که قرآن و مهدویت را بررسی کردهاند استفاده نماییم؟
12 ــ در عزل و نصبها، قهر و صلحها،
ارتباط و ترک روابط، انتخاب همسر، آیین همسرداری، انتخاب شغل، عبادات و
سیاست، خطوط کلی اقتصاد، حقوق، مدیریت و هر رشته دیگر اول بهسراغ قرآن
برویم بعد نهج البلاغه و روایات معتبر، بعد سیره اهلبیت(ع) و در پایان از
تجربههای تاریخی بزرگان استفاده کنیم. این آرزو آغازی است که میتوان از
ماه رجب و شعبان و رمضان کمک گرفت زیرا ماشینهایی که هوا گرفته در سرازیری
روشن میشود و سرازیری عبادات و قرآن ماه رمضان است.
در پایان، این ناله هدهدی بود نزد
سلیمانها که اگر سلیمانها توجه فرمایند بلقیسهای دنیا به اسلام رو
خواهند آورد ولی اگر بگویند این هدهد پرنده کوچکی است و حرف الزامآور نیست
حرکتی صورت نخواهد گرفت.
والامر الیکم ــ و السلام
محسن قرائتی
- ۹۲/۰۴/۲۵