به بهانه اشتباهات مکرر به نام عدالت طلبی

ارمان گرایی و عدالت خواهی از ارزش هایی است که در انقلاب اسلامی به آن بسیار توجه شده است. اما آنچه که مشاهده می شود انحراف هایی است که در این ارزشها به وجود می آید؛ ماجراهایی مثل اقدامات طلبه سیرجانی، برهم زدن مکرر سخنرانی ها، اتهامات بدون سند فساد به مسئولین کشور و.... همه از آفاتی است که بر عدالت طلبی سایه افکنده است.

دیدبان: انقلاب اسلامی به عنوان یک حرکت ایدوئولوژیک که مبنای آن اعتقادات دینی است، دارای آرمان ها و نقاط ایده آلی است که ضرورت دارد به سوی تحقق آنها حرکت نمود، یا به عبارت دقیقتر، مسیر آرمانگرایی را در جامعه زنده و پویا نگاه داشت و این امر با شعار و اقدام در جهت آرمانگرایی تحقق می یابد. 

آرمان گرایی و عدالت طلبی آنچنان اهمیتی دارد که مقام معظم رهبری در بسیاری از دیدار ها این را از دانشجویان خواسته اند. اما آنچه مشاهده می شود بروز آفات بسیار زیاد بر این ارزشها به دلیل کژ فهمی آن بوده است، به عنوان مثال ماجرای طلبه سیرجانی که حتی به اعتصاب غدا نیز رسیده است، ماجرای سخنرانی رئیس مجلس در قم در روز 22 بهمن، ماجرای سخنرانی نوه حضرت امام در حرم ایشان و دهها ماجرای دیگر از این دست آفاتی است که بر حرکت آرمان گرایی سایه افکنده اند، در ادامه به بررسی آفات آرمان گرایی و عدالت طلبی می پردازدیم:

آفات عدالت طلبی و آرمان گرایی

1-تبدیل آرمانگرایی  و عدالت طلبی به مد اجتماعی

هرچند آرمانگرایی در نظام اسلامی ضرورت دارد، اما گاهی شاهد تبدیل آن به یک مد اجتماعی هستیم. به محض مد شدن یک امر، افراد بدون تعقل و تنها به دلیل اینکه دیگران آن کار خاص را انجام می دهند، دست به اقدام می زنند. این آفت، بیشتر در گروههای عوامی اتفاق می افتد که با تعقلی اندک، بر اساس شایعه ها و یا مسائلی پیش پاافتاده، حرکاتی آرمانگرایانه را رقم می زنند که در نهایت، به برهم خوردن تعادل در جامعه می انجامد.

2-مستدل نبودن ادعاها

گاهی مشاهده می شود برخی تحرکات، بدون داشتن حجت و سندی محکمه پسند و معتبر آغاز می گردد و هنگامی که از مدعیان، مدرکی خواسته می شود، به اسناد و مدارکی استدلال می شود که هیچ وجاهتی ندارد. اینگونه آفات، بیشتر در اتهامات اقتصادی رخ می دهد که افرادی، مسئول یا هر فرد دیگری را متهم به تخلفات اقتصادی می کنند و این مطلب را به صورت عمومی در سطوح مختلف مطرح می کنند. در حالیکه با اندک مراجعه ای به اصول باارزش شرع مقدس اسلام درمی یابیم که عمومی کردن اتهام به یک فرد یا مجموعه ای از افراد، قبل از اینکه اثبات شود، غیرشرعی و اشتباه است.

این نکته، همان چیزی است که مقام معظم رهبری پس از انتشار عمومی برخی نامها در دادگاه های مربوط به فتنه سال  1388 و همچنین اقدام رئیس جمهور به اتهام زنی به روسای قوا به آن اشاره فرمودند که نباید نام متهمی را قبل از اثبات جرم علنی کرد.

معمولا، اینگونه ادعاها در رسانه ها انتشار می یابد و به سبب فراگیر بودن آنها، به سرعت در جامعه پخش می شود و جامعه را نسبت به موضوعی حساس می کند، در حالیکه شاید اصل این موضوع صحت نداشته باشد.

3-قانون گریزی و عدم اهتمام به دستگاههای ذی صلاح

در برخی موارد، در نظر برخی افراد، آرمانگرایی چنان اهمیت می یابد که با اطلاعاتی ناقص و گاها اشتباه، ادعایی را مطرح نموده و علیرغم توضیح مسئولین و اعلام نادرستی ادعای مذکور، فرد یا افراد اقناع نشده و در گامهای بعدی، با ساختار شکنی و فرار از اخطارات قانونی، حرکتهای خودسرانه ای را رقم می زنند که موجب به هم خوردن نظم در جامعه می شود. هرچند اصل آرمانخواهی و روحیه این افراد قابل ستایش است، اما باید توجه داشت که رفتارهای دور از تعقل این افراد، سبب بی اعتباری قانون و مراجع ذیصلاح و هرج و مرج های احتمالی به بهانه آرمانگرایی در جامعه می گردد.

علی رغم آنکه دستگاه های قانونی کشور از طلبه سیرجانی خواسته بودند که با حضور در آن دستگاه ها به ارائه مستندات خود بپردازد اما ایشان همچنان بر حرکات خارج از روال قانونی جمهوری اسلامی و بدون توجه به فتوای مقام معظم رهبری که خلاف قانون عمل کردن را خلاف شرع می دانند بر رفتار خود اصرار می ورزد.

این آفت را می توان در حرکتهای نخبگانی تر مشاهده نمود، نظیر برخی حرکتهای دانشجویی در تجمع مقابل سفارتها و ادعای زمین خواری در منطقه خاصی از کشور توسط برخی افراد که سبب قانون گریزی و ایجاد هزینه برای نظام اسلامی گردید. توجه به این فتوای حضرت امام و مقام معظم رهبری که خلاف قانون را خلاف شرع می دانند می تواند برای جلوگیری از این آفت بسیار موثر باشد چرا که در این صورت بسیاری از اقدامات آرمان گرایی رایج که خلاف قانون است حرام شمره می شود.

4-افراط در پرداختن به ضعفها

در برخی تحرکات که به صورت افراطی و در قالب عیب جویی های بی رویه به خصوص از مسئولین انجام می گیرد، شاهد ایجاد بدبینی های گسترده نسبت به مسئولین نظام و القای روحیه ناامیدی در میان جامعه هستیم که این امر با اعمال دلسوزانه عاملان این تحرکات در تناقض است. نگرانی در این موارد بیشتر به خاطر دست های پنهان و همچنین دشمنان خارجی است که به سبب منافع خاص، اقدام به بی اعتباری مسئولین در جامعه می کنند که ضروری است در مقابله با برخی انحرافات، با تعقل و تأمل بیشتری دست به کار شد.

جمع بندی

متاسفانه در سال های اخیر شاهد آن هستیم که دو شعار آرمان گرایی و عدالت طلبی دچار انحرافات زیادی شده است به گونه ای که بسیاری از مردم از این شعار بوی افراط را استشمام می کنند.

حرف صواب و دقیق در امر آرمانگرایی را مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان(مردادماه1391) فرمودند که مخلص کلام همان است:

یکى از چیزهائى که ما از دانشجوها توقع داشتیم و این به طور طبیعى در دانشگاه و در محیط جوان وجود دارد و بنده هم اصرار داشتم که این حالت در دانشگاه زنده بماند، مسئله‌ى آرمان‌گرائى است... من خوشبختانه مى‌بینم در این دو سه سال اخیر موضعگیرى در مسائل گوناگون، در محیطهاى دانشجوئى و جوانهاى دانشجو، خیلى بارز است؛ خب، این خوب است؛ این را من تقدیر میکنم و تشکر میکنم؛ منتها یک وقت مثلاً فرض کنید قضیه‌ى غزه پیش مى‌آید، یک مشت جوان دانشجو میگویند این فلان فلان شده‌ها، این صهیونیستهاى خبیث سر بچه‌هاى غزه دارند بمب میریزند، فلان میکنند؛ برویم پدرشان را دربیاوریم؛ راه مى‌افتند، میروند فرودگاه! خب، این احساسات، احساسات مقدس و پاکى است. امثال من که یک کنار نشستیم و داریم نگاه میکنیم، آدم میخواهد جانش را فداى یک چنین احساساتى بکند؛ این واقعاً ارزش دارد ... خب، این احساس، احساس باارزشى است؛ اما رفتن، غلط است. احساس، خوب است؛ اما این احساس نباید موجب شود که ما حالا راه بیفتیم برویم غزه. رفتن به غزه، آن وقت نه ممکن بود، نه جایز بود؛ اگر ممکن هم بود، جایز نبود ... بنابراین آرمان‌گرائى به‌هیچ‌وجه به معناى در همه‌ى زمینه‌ها پرخاشگرى کردن، برخى از واقعیات لازم و مصلحتهاى لازم را ندیده گرفتن، نیست.